ïnaÉ‹ Óluhd njhkh ïªâahɉF e‰brŒâÆ‹ btË¢rkhf tªjh®. m¥bghGJ Äf¡ fodkhd J‹g§fis V‰W¡ bfh©lh®.
mt® e‰brŒâ gaz¤âš giftÇ‹ ghriwÆš br‹W nru ne®ªjJ. »¿ÞJ kj gift®fŸ x‹whf¢ nr®ªJ jil brŒjd®. »¿ÞJ kj¤â‰F bghUªjhj gy fhÇa§fŸ brŒa t‰òW¤âd®. ïnaRit kWjȤJ mt®fŸ njtid Muhâ¡fhkš xU moTl K‹ò bršy KoahJ vd v¢rǤjd®. jtwhd th®¤ijfshš mtiu¤ â¡F K¡fhl¢ brŒjd®. r»¥ò¤ j‹ik Fiwa Ól® njhkh ïWâahf áYit milahs« tiuªJ brã¤jh®. clnd ÔÉukhd Ô Ég¤J c©lhdJ. j‹id jil brŒJ jfhj th®¤ijfŸ brh‹dt®fË‹ brg Mya« Ô¡F ïiwahdJ. ïªj Ãfœ¢á¡F¥ã‹ gift®fŸ cÆiu¡ fh¥gh‰w Xo j¥ãd®.
ikyh¥óÇš á‹d kiyÆš it¤âUªj áYitÆ‹ Ñœ 圪J ïilÉlhJ brg¤âš x‹whf ïizªjt®. brã¤j áYitÆ‹ Ñœ j§»dh®. ïªj NœÃiyia¥ ga‹gL¤â bfhoa gift®fŸ <£oahš bfhLikahf F¤âdh®. ãwF Xo kiwªjd®. fhy« jhœ¤jhkš mt® j« gÇR¤j M‹kh gunyhf ãjhÉ‹ ko¡F br‹wJ. A.D.72 #]iy 3-« ehŸ ïªj Ãfœî elªjJ.
Ól® njhkhit bfh‹wt®fËš xUtÅ‹ kfD¡F mªj ehËš jh‹ fodkhd nehŒ V‰g£lJ. kuz¤njhL nghuhodh‹. kfÅ‹ nehŒ j‹ bfhoa braÈ‹ gy‹jh‹ v‹W cz®ªj mt‹ kfid¤ Jh¡»¡ bfh©L fšyiwÆ‹ nkš it¤J KHªjhŸ goÆ£L brã¤jh‹. jtW¡F k‹Å¥ò¡ nf£L mGjh‹. fšyiwÆ‹ nkYŸs k©iz vL¤J nehahËÆ‹ clÈš e«ã¡ifnahL óádh‹. mªj beho¥ bghGnj nehŒ eykh»aJ. e‹¿fŸ gy T¿ k»œnthL ïUtU« âU«ã¢ br‹wd®.
kiyah‰Wh® kiyia milªj njhkh kiynkš ghiwÆš mâf neu« KH§fhÈš ïUªJ brã¤jh®. brg¤â‰F ã‹ j‹ Éuyhš ghiwnkš áWit milahs« tiuªjh®. ãwF ïªj ïl¤âš xU j§f¢ áYit Kis¤J tªjjhf brhšy¥gL»wJ. ïj‹ fhuzkhf kiyah‰Wh® bgh‹ áYit K¤j¥g® v‹W njhkhit F¿¥ãL»wh®fŸ.
1973-š Ól® njhkhÉ‹ 19« Eh‰wh©L Ãidî bgUÉHhÉš Mwh« gîš âU¤jªij njhkhit ïªâa¤ âU¤Jhjuhf m¿¡if brŒjh®.
ïªâahɉF tªj Ól® njhkh VG nfhÉšfŸ mik¤jh®. bfhšy«, Ãuz«, nfh¡f k§fy«, rhaš, nfh£l¡fhî, ghiyô®, kiykh‰Wh®.
njhkh Óliu¥nghy e‰brŒâ m¿É¥ò mdnyhL mË¡f eh« brã¥ngh«.
âU¤Jhj® njhkhit¥ nghy mdnyhL e‰brŒâia tu« nt©o brã¥ngh«.