nehahËfËY« cŸs« cilªjt®fËY« ïnaRÉ‹ âUKf« gh®¤J¡ bfh©L fÄyÞ ïiw¥gÂÆš K‹nd¿dh®.
fÄÈa‹Þ v‹W miH¡f¥gLk ‘Ml®M¥ kÅÞnl®Þ M¥ bj á¡’ v‹w rigia bjhl§»at®. kU¤Jkid k‰W« e®ÞfŸ, nehahËfŸ ït®fË‹ gǪJiuahs®jh‹ òÅj fÄyÞ.
nehahËfË‹ milahskhf ï‹W« cyf« v§F« m§ÑfÇ¡f¥g£l brŠáYit-bu£ »uhÞ-át¥ò Ãw¤âYŸs áYit – Kjyhtjhf MilfËš milahskhf ij¤J ga‹gL¤âat® òÅj fÄyÞ.
ešy ïiw m¢r« cŸs jhŒ fÄyhnfhngÈnah. mtË‹ mWgjh« taâš ãwªj kf‹jh‹ fÄyÞ. fzt‹ #h‹ M¥ btšÈR« ešy g¡âíŸst®. fÄyÞ ãw¡F« K‹ mtdJ jhŒ xU fdî f©lhŸ. mtSila kf‹ kh®ãš xU át¥ò áYití« iffËš xU milahsKkhf xU T£l« k¡fis tÊel¤J»wh®. mtU« ïªj milahs§fŸ mªJ br‹wh®.
Kâ® taâš ãwªj ãŸis¡F FHªij ïnaRî«, òÅj ãuh‹ÓÞ mááahÇ‹ áw¥ghd MÓ® »il¡f mtŸ xU kh£L¡Foiy ãŸis ãw¡F« ïlkhf kh‰¿dh®.
ešy Ãiwthd kÅjuhf fÄyÞ ts®ªjh®. gŸË¡Tl¤âš FW«ò¡fhudhf ïUªjh®. 13 tajhdnghJ ešy xU eguhf ïUªjh‹ fÄyR. Mfnt mt‹ th®¤ijfis vtU« v⮡fÉšiy. rhjhuz kÅj®fis Él cauK« vilí« cilat®. mtid mu¡f‹ v‹W kiwthf¢ brh‹dh®fŸ.
fÄyá‹ jªij #h‹ M¥ btšÈR xU gilåudhf ïUªjh®. gH¡f¤âš bfh^u kfD« jªijÆ‹ tÊia¥ ã‹g‰¿ 1569-š ngh®gilÆš nr®ªjh®. by¥gªnjh nghÇš JU¡»fS¡F vâuhf mtuJ KjyhtJ nghuh£l« mikªjJ. nghÇš m¥gh kǤjh®. fÄyR¡F fha§fŸ V‰g£lJ. nuhÄš òÅj n#«Þ kU¤JtkidÆš mtU¡F kU¤Jt cjÉ mË¡f¥g£lJ. 1571-fÄyR Û©L« nridÆš nr®ªjh®. lškh¤âahÉY«, M¥ãÇ¡fhɉF« ngh®òÇa¢ br‹wh®. 1574-š nridÆÈUªJ Ãiwî bg‰wnghJ všyh¤ ÔikfS¡F« brhªj¡fhuuhf ïUªjh®.
Njh£l¤âš FL«g brh¤ij ïHªjh®. ngh®¡f¥gšfS«, Míj§fS« všyh« ɉwh®. ntiy brŒahkš nrh«ng¿ahdh®. filáahf kh‹bunlhÅahÉš f¤Ô£uš K‹ghf ïUªJ ã¢ir vL¡f Ô®khŤjh®. m§F âU¥gÈ¡F tªj xUt® ïtU¡F xU ntiy bfhL¤jh®. nkÞâÇ¡F ifahshf xU ntiy. mj‰F mt® cl‹g£lh®. ïªj ntiy brŒJ bfh©oU¡F«nghJ xU f¥ò¢á‹ jªijÆ‹ bjhl®ò »il¤jJ. mtÇ‹ _ykhf ïtU¡F kdªâU«òjš V‰g£lJ. fÄyR xU JwÉahdh®. mtÇ‹ flªj fhy¥ ght§fS¡F gÇfhukhf mt® fod âahf¢ brašfŸ brŒâUªjh®.
mtÇ‹ fhÈš ïUªj fha§fŸ mo¡fo gG¤J ntjid¥gL¤âaJ. ïªj nehÆdhš mtiu rigÆÈUªJ mâfhÇfŸ btËna mD¥ãd®. nehŒ Ú§»a nghJ Û©L« rigÆš nr®¤jd®. Mdhš Û©Lkhf mªj nehŒ V‰g£lJ. Mfnt rigÆÈUªJ Ãuªjukhf btËna‰¿d®.
fÄyR¡F«, mâfhÇfS¡F« mâf ntjid V‰g£lJ. fÄyR nuhÄš òÅj n#«Þ kU¤JtkidÆš kU¤Jt cjÉ¡F¢ br‹wh®. ntjidfis bghWiknahL r»¤J¡ bfh©lh®. ãw nehahËfS¡F cjÉí« brŒjh®. Mfnt mtiu kU¤JtkidÆ‹ òbuh¥iu£l®, ilu¡l®, khÞ£l® M¡»dh®fŸ.
kU¤Jtkidahs®fË‹ cjÉ brŒahj kd¥gh§F«, ntiyÆš KG m®¥gzÄ‹ikí«, fÄiy fy§fo¤jJ. ï¤jifa kd¥gh§F Ú§f nehahËfS¡F cjÉ brŒtij ÉUJthf¡ bfh©l xU Jwtw rigia cUth¡f mtU¡F M®t« V‰g£lJ.
f‰ò, tWik, Ñœ¥gojš v‹gt‰nwhL ïªjrigÆ‹ m‹nghL nehahËfS¡F g brŒjiyí« cWâ th¡fhf vL¤J¡ bfh©lh®.
fÄyá‹ M‹k FUthf ïUªj òÅj ãÈ¥ò neÇÆ‹ Mnyhrid¥go fÄyR FU¤Jt go¥ig Mu«ã¤jh®. 1584 #]‹ 10-« njâ FUthdtuhdh®. nehahËfËY«, cŸs« cilªjt®fËY« ïnaRÉ‹ âUKf« gh®¤J¡ bfh©L j‹ gÂÆš <Lg£lh®. fhš ntjidnahL tÆW ntjidí« ãw nehŒfS« mtU¡F ïUªjd. j‹ rigÆ‹ Ñœ ïUªj všyh guhkÇ¥ò g¤ jy§fS« gh®¤JÉ£L nuhĉF âU«ãdh®. 1914 #]iy 14 ïiw gj« milªjh®.
mªj¡ fhy¤âÈUªJ X£nlh¥á¡F ãwF ïwªj cliy ml¡f« brŒjd®. mWit ỢirÆš ïUja« vL¤jh®fŸ. nuhÄš jiyik rig ïUªj òÅj nkÇ kfjydh Mya¤âš ml¡f« brŒjd®. 1625-š kuz¤â‰F ãwF 11-« M©L v£lh« m®g‹ âU¤jªij brh‰go fšiy âwªjd®. bg£oÆ‹ btËna mâf k© ïUªjJ. clš m‹W ml¡f« brŒjJ nghy ïUªjJ. âU Mil gGJ g£L ïUªjJ. kU¤Jt®fŸ cliy mW¤J nrhjid brŒjd®. cÆnuhL ïU¡F« clš nghy ïUªjJ v‹W mt®fŸ T¿d®.
x‹gJ eh£fŸ btË¥gFâÆš tz¡f¤J¡fhf it¤jd®. ïªj eh£fŸ fha§fËÈUªJ xU tifahd âut« – Ú® – toªjJ. mij k¡fŸ JÂahš Jil¤J vL¤jd®. ïj‹ tÊahf mnef® nehŒ ã ڧ»d®.
1640-š Û©L« fšyiwia âwªjd®. clY¡F xU nrj« ïšiy. Mdhš clÈš á¿J Ãw« ntWghL ïUªjJ. Û©L« bg£oÆš it¤J ml¡f« brŒjd®. á¿J ešy rt¡FÊÆš ml¡f« brŒjd®. Mdhš ‘ily®’ eâ fiu fÉœªJ XoanghJ fšyiw btŸs¤âš _œ»aJ. clš mG»aJ. fÄyÅ‹ âU g©l§fŸ všyh« mt®fSila rigÆš cŸsd. òÅjÇ‹ ïjaK«, fhY« ï‹D« mGfÉšiy. mtÇ‹ vY«ò¡TL kfjydh Mya¤âš ghJfh¡f¥gL»wJ.
fÄyá‹ kuz¤â‰F ãwF rig ts®¢á milªjJ. 19-« Eh‰wh©oš ïªj rig¡F mâf J‹g Jau§fŸ V‰g£lJ. rigia ãǤJ É£ld®.
1742-š bgdo¡£ 14-« âU¤jªij mtiu K¤â¥ngW bg‰wtuhf m¿É¤jh®. 1746-š òÅj® g£l« bfhL¡f¥g£lJ. 13-« ynah 11-« ãôÞ, âU¤jªija®fŸ nr®ªJ, e®Rkh®fS¡F«, nehahËfS¡F« gǪJiuahsuhf fÄyir m¿É¤jd®.
#]iy 14-š jhŒ¤ âU¢rig òÅjÇ‹ âUÉHhit bfh©ho k»œ»wJ.
ïiw th®¤ij
v‹ J‹g§fË‹ v©Â¡ifia Ú® m¿å®. ckJ njhš igÆš v‹ f©Ùiu¢ nr®¤J it¤JŸç®. (âU¥ghlš 56:8)